S.A. w P. zmodyfikował pierwotny wniosek, wnosząc o stwierdzenie, że nabył przez zasiedzenie służebność drogi koniecznej w powyżej wskazanych granicach z dniem 3 listopada 2001 r. jako posiadacz służebności drogi koniecznej w dobrej wierze, a w przypadku przyjęcia złej wiary posiadacza z dniem 3 listopada 2011 r.; ponadto Wniosek sądowy o ustanowienie służebności podlega opłacie stałej w wysokości 200 zł. Niestety nie jest jedyny koszt po stronie wnioskodawcy, bowiem w większości spraw powoływani są biegli sądowi celem wytyczenia przebiegu drogi koniecznej – przyjęcia najlepszego wariantu przy uwzględnieniu m.in. długości i szerokości drogi Początek sprawie dał wniosek Piotra K. o ustanowienie służebności drogi koniecznej na rzecz każdoczesnego właściciela konkretnej działki. O jego oddalenie wnosili uczestnicy postępowania Gdy nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej możliwe jest ustanowienie tzw. drogi koniecznej czyli służebności gruntowej polegającej na prawie przejazdu i przechodu przez działki sąsiadujące. Służebność drogi koniecznej może być ustanowiona w dwójnasób bądź w drodze umowy z właścicielem nieruchomości, którą droga ta ma obciążać bądź w drodze „Ustanowienie drogi koniecznej na podstawie art. 145 § 1 może polegać na zobowiązaniu właściciela nieruchomości służebnej do tolerowania takiego stanu, że w czasie przejeżdżania nadwozia pojazdu będą znajdować się w przestrzeni powietrznej nad gruntami tej nieruchomości” (postanowienie SN z 27 stycznia 1998 r., sygn. akt Jednorazowe wynagrodzenie za ustanowienie służebności drogi koniecznej Sąd określił na 12.310 zł, zaś płatne miesięcznie na 51,29 zł. Sąd Rejonowy w oparciu o art. 145 k.c. uznał, że wniosek zasługiwał na uwzględnienie. ctUdAR. W dzisiejszym artykule zapraszamy do zapoznania się z informacjami dot. służebności drogi. Dowiedzą się Państwo co to jest służebność drogi koniecznej i jak ją uzyskać? Co to jest służebność drogi? Służebność drogi jest specyficzną instytucją albowiem jest to prawo ścisłe związane z nieruchomością (tzw. nieruchomością władnącą). Mamy bowiem właściciela nieruchomości (przykładowo działki ewidencyjnej numer 1) i właściciel tejże nieruchomości dysponuje prawem/uprawnieniami do korzystania z nieruchomości, która nie jest jego własnością, w określony sposób (działki ewidencyjnej numer 2). Wyżej wskazany opis mówi o tzw. ograniczonych prawach rzeczowych. Istotnym jest, iż prawa te są wpisywane do księgi wieczystej ( w dziale III księgi) i co do zasady powstają z chwilą wpisu. Katalog ograniczonych praw rzeczowych jest szczegółowo opisany w kodeksie cywilnym i jednym z tych praw jest prawo służebności. W niniejszym artykule zajmiemy się jedna z najpopularniejszych form tj. służebnością drogi koniecznej. Czym jest ta służebność drogi koniecznej? Temat ten nie jest skomplikowany albowiem definicja zawarta w art 145 kodeksu cywilnego jest dość prosta i zrozumiała. Zgodnie z treścią przepisu : jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej Tym samym mamy właściciela nieruchomości którego działka nie ma bezpośredniego dostępu do drogi publicznej lub dostęp ten formalnie ma ale jest on nieodpowiedni. W takiej sytuacji ma on prawo do podjęcia działań zmierzających do ustanowienia służebności drogowej czyli wskazania iż będzie mógł przykładowo przechodzić i przejeżdżać przez określony fragment nieruchomości sąsiada tak aby w efekcie mieć odpowiedni dostęp do drogi publicznej. Jak uzyskać służebność drogi? Zgodnie z istniejącymi przepisami są trzy możliwości uzyskania służebności drogi koniecznej umowa służebności drogi/Służebność drogi w akcie notarialnym, wniosek do Sądu o ustanowienie służebności drogi koniecznej zasiedzenie służebności drogi koniecznej Umowa służebności drogi/ służebność drogi w akcie notarialnym Najprostszą i najszybszą forma jest ustanowienie służebności na podstawie umowy zawartej przed notariuszem. Takowe rozwiązanie jest możliwe jeśli dojdziemy do porozumienia z właścicielem działki przez która ma biec droga. Należy pamiętać, iż aby umowa była skuteczna to musi mieć formę aktu notarialnego albowiem tylko na tej podstawie można dokonać stosownego wpisu w księdze wieczystej. Tym samym jeśli uda się dogadać z sąsiadem to wystarczy jedna wizyta u notariusza aby zapewnić sobie drogę konieczną. Wniosek do Sądu o ustanowienie służebności drogi koniecznej W przypadku gdy nie uda się porozumieć z sąsiadami, bądź co często się zdarza część z nich się nie zgadza albo nie można z nimi nawiązać kontaktu należy złożyć do właściwego sądu wniosek o ustanowienie służebności drogi koniecznej. Choć zgodnie z przepisami postępowanie to toczy się w tzw. postępowaniu nieprocesowym to sukces w sprawie zależy od tego czy wniosek został prawidłowo sformułowany, czy wskazano wszystkich uczestników, przedłożono wszystkie dokumenty i złożono właściwe wnioski dowodowe. Niewątpliwie przygotowanie wniosku jak i poprowadzenie sprawy przez adwokata przyspieszy sprawę i zwiększa szanse na jej pozytywne zakończenie. Należy pamiętać, iż w przypadku sporu decydujące znaczenie mają kryteria określone w paragrafie 2 i 3 artykułu 145 kodeksu cywilnego. Przepis ten mówi, iż przeprowadzenie drogi koniecznej nastąpi z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości niemającej dostępu do drogi publicznej oraz z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga ma prowadzić. Jeżeli potrzeba ustanowienia drogi jest następstwem sprzedaży gruntu lub innej czynności prawnej, a między interesowanymi nie dojdzie do porozumienia, sąd zarządzi, o ile to jest możliwe, przeprowadzenie drogi przez grunty, które były przedmiotem tej czynności prawnej. Przeprowadzenie drogi koniecznej powinno uwzględniać interes społeczno-gospodarczy. Treść wyżej wskazanych regulacji wymaga sporządzenia w sposób profesjonalny i właściwy żądania ale także odpowiedniej argumentacji, która biorąc pod uwagę stan faktyczny wykaże, iż wniosek ten jest uzasadniony. Należy pamiętać, iż w toku sprawy przeprowadzone będą dowody z opinii biegłych geodety jak i rzeczoznawcy i na ich podstawie zostanie wydane postanowienie w sprawie. Często tez w tego typu sprawach pojawia się więcej niż jeden projekt przebiegu drogi koniecznej czego efektem jest konieczność dostosowania argumentacji do aktualnego stanu sprawy. Postępowanie w sprawie o ustanowienie drogi koniecznej często bywa bardzo skomplikowane i długotrwałe. Wynikające z obecnych regulacji obowiązki spoczywające na wnioskodawcy, trudności związane z doręczeniami sprawiają iż często dochodzi do zawieszenia postępowania. Tym samym skorzystanie z pomocy adwokata zwiększa szanse na zakończenie sprawy sukcesem w rozsądnym terminie. Zasiedzenie służebności drogi koniecznej Regulacje kodeksu cywilnego przewidują także możliwość zasiedzenia służebności drogi koniecznej ( służebności gruntowej). Zgodnie z treścią art. 292 kodeksu cywilnego służebność gruntowa może być nabyta przez zasiedzenie tylko w wypadku, gdy polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia. Przepisy o nabyciu własności nieruchomości przez zasiedzenie stosuje się odpowiednio. Zasiedzenie służebności drogi koniecznej z uwagi na swoja specyfikę wymaga wsparcia profesjonalnego pełnomocnika. Dokona on oceny czy w danym stanie faktycznym zachodzą przesłanki do zasiedzenia czy też z uwagi na brak spełnienia przesłanek uzasadnionym jest skierowanie wniosku o ustanowienie drogi koniecznej. Postępowania te rożną się od siebie jednakże bywa, iż stan faktyczny pozwala na sporządzenie wniosku obejmującego oba alternatywne scenariusze. Przepisy pozwalają na sporządzenie wniosku który w pierwszym rzędzie będzie zmierzał do zasiedzenia służebności drogi koniecznej, względnie w przypadku nieuwzględnienia będzie zmierzał do ustanowienia służebności drogi koniecznej. W wyżej opisanym przypadku strona ma duże szanse na zakończenie sprawy poprzez zapewnienie jej drogi koniecznej. Gdyby bowiem drogi nie udało się zasiedzieć to zostanie ona zapewniona tyle że za odpowiednim odszkodowaniem. Służebność drogi koniecznej – szerokość drogi Przepisy kodeksu cywilnego nie zawierają jednoznacznego wskazania jaka ma być szerokość drogi koniecznej. Ustawodawca posługuje się stwierdzeniem, iż droga ma być odpowiednia. Wobec powyższego szerokość służebności drogi koniecznej będzie uzależniona od stanu faktycznego w konkretnej sprawie. Scenariuszy jest wiele albowiem może się okazać, iż mamy drogę ale jest ona za wąska aby można było przejechać samochodem, znaczenie ma także ustalenie jakie pojazdy maja korzystać z drogi. Szerokość drogi zależny także od jaki jest charakter działki władnącej albowiem inaczej ocenia się dojazd do działki rolnej a inaczej do działki budowlanej. Jaka szerokość drogi do działki budowlanej ? Przedmiotem większości postępowań jest droga konieczna do działki budowlanej. W tym zakresie należy powołać się na następujące przepisy : – Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie w §14, który mówi o zapewnieniu dojścia i dojazdu do drogi publicznej, działek budowlanych wskazuje, iż : Do działek budowlanych oraz do budynków i urządzeń z nimi związanych należy zapewnić dojście i dojazdu umożliwiający dostęp do drogi publicznej, odpowiednie do przeznaczenia i sposobu ich użytkowania oraz wymagań dotyczących ochrony przeciwpożarowej, określonych w przepisach odrębnych. Szerokość jezdni stanowiącej dojazd nie może być mniejsza niż 3 m. Dopuszcza się zastosowanie dojścia i dojazdu do działek budowlanych w postaci ciągu pieszo-jezdnego, pod warunkiem że ma on szerokość nie mniejszą niż 5 m, umożliwiającą ruch pieszy oraz ruch i postój pojazdów. Do budynku i urządzeń z nim związanych, wymagających dojazdów, funkcję tę mogą spełniać dojścia, pod warunkiem że ich szerokość nie będzie mniejsza niż 4,5 m. Wobec powyższego optymalna szerokość drogi koniecznej powinna wynosić minimum 4,5 metra a najlepiej 5 metrów co zapewni szlak pozwalający na realizację prawa przejazdu oraz przechodu. Odszkodowanie za służebność drogi Jak wynika z treści art. 145 kodeksu cywilnego ustanowienie służebności następuje za wynagrodzeniem. Należy pamiętać iż sąd rozpoznający sprawę dokona rozstrzygnięcia o wynagrodzeniu niezależnie od tego czy strony złożyły takowe żądania. Przyjętym jest, iż w przypadku gdy sąd pierwszej instancji nie dokona ustaleń dotyczących wysokości wynagrodzenia to jest to oceniane jako nierozpoznanie istoty sprawy, co skutkować będzie uchyleniem postanowienia przez sąd drugiej instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Wynagrodzenie należy się niezależnie od tego czy właściciel nieruchomości obciążonej poniesie jakąkolwiek szkodę. Powinno być ustalane indywidualnie i z oparciu o materiał dowodowy zebrany w toku sprawy. Wynagrodzenie może być ustalone w postaci świadczeń okresowych a także w postaci jednorazowej zapłaty określonej kwoty. Praktyka wskazuje, iż najczęściej wynagrodzenie za służebność jest jednorazowe. Jego wysokość w sytuacji gdy strony nie dojdą do porozumienia określana jest za pomocą opinii biegłego rzeczoznawcy. Ile kosztuje sprawa o ustanowienie służebności drogi koniecznej Opłata od wniosku do sądu o ustanowienie drogi koniecznej jest stała i wynosi 200 zł. Do kosztów tych dojdą koszty opinii biegłego geodety, który sporządzi dokumentacje pozwalająca na wpis służebności do księgi wieczystej oraz koszty biegłego rzeczoznawcy, który dokona wyceny odszkodowania za służebność. Koszty te będzie musiała ponieść osoba która złożyła wniosek. W przypadku sprawy o zasiedzenie służebności drogi koniecznej opłata stała również wynosi 200 zł. Sprawy o zasiedzenie są znacznie bardziej skomplikowanie i nie da się ocenić jakie będą koszty postępowania dowodowego. Pewnym kosztem jest opinia biegłego geodety celem przygotowania dokumentacji pozwalającej na oznaczenie drogi będącej przedmiotem postępowania. W przypadku sprawy o zasiedzenie jest możliwość obciążenia kosztami postępowania uczestnika postępowania w sytuacji gdy konsekwentnie wnosił o oddalenie wniosku. Kwestie te jednakże są oceniane indywidualnie przez sądy biorąc pod uwagę przebieg danej sprawy. Kiedy możliwe jest zniesienie albo wygaśniecie służebności drogi koniecznej? Przepisy kodeksu cywilnego wskazują, iż istnieje wiele możliwości aby znieść istniejąca służebność drogową tj : wygaśniecie służebności drogi koniecznej z uwagi na upływ czasu, wygaśnięcie w przypadku ustana prawa własności z którym była związana, wygaśnięcie w przypadku zrzeczenia się jej przez uprawnionego, zniesienie służebności za wynagrodzeniem na podstawie wyroku sądowego, Zniesienie służebności bez wynagrodzenia na podstawie wyroku sądowego. Kiedy wygaśnie służebność drogi koniecznej ? Zgodnie z treścią art. 293 § 1 kodeksu cywilnego służebność gruntowa wygasa wskutek niewykonywania przez lat dziesięć. Wykonywanie służebności polega na korzystaniu z niej w takim zakresie jaki wynika z jej treści. Tym samym w przypadku służebności drogi koniecznej polegającej na prawie przechodu i przejazdu w sytuacji gdyby czynności te nie były wykonywane przez 10 lat można żądać wygaśnięcia służebności drogi koniecznej. Należy wskazać, iż niewykonywanie w okresie tych 10 lat musi mieć charakter trwały. Każda sytuacja gdy właściciel nieruchomości władnącej, współwłaściciel lub osoba na która zostało przeniesione uprawnienie do wykonywania prawa wykona swoje uprawnienie powoduje, iż termin ten ulega przerwaniu i biegnie od nowa. Jak doprowadzić do wygaśnięcia służebności drogi koniecznej ?? Uznaje się, iż wygaśniecie służebności następuje z mocy prawa. Jednakże biorąc pod uwagę istniejące umowy bądź wpisy w księgach wieczystych często koniecznym jest uzyskanie orzeczenia pozwalającego na potwierdzenie tego faktu. Kwestie związane z wybraniem odpowiedniej drogi są skomplikowane i powinny być oceniane indywidualnie jednakże można przyjac, iż : gdy służebność jest pisana do księgi wieczystej to właściwym rozwiązaniem będzie skierowanie powództwa o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym (art. 10 ustawy o księgach wieczystych i hipotece 1982 nr 19 poz. 147), gdy służebność nie będzie ujawniona w księdze wieczystej uzasadnionym jest wniesienie powództwa o ustalenie wygaśnięcia służebności gruntowej. Zniesienie służebności za wynagrodzeniem na podstawie wyroku sądowego Zgodnie z treścią art. 294 kodeksu cywilnego właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zniesienia służebności gruntowej za wynagrodzeniem, jeżeli wskutek zmiany stosunków służebność stała się dla niego szczególnie uciążliwa, a nie jest konieczna do prawidłowego korzystania z nieruchomości władnącej. Regulacja ta związana jest z tym, iż ustanowienie i korzystanie ze służebności ma sens tylko gdy jest faktycznie użyteczna. Konieczne jest bowiem zachowanie złotego środka pomiędzy prawem właściciela nieruchomości władnącej a uciążliwościami dla właściciela nieruchomości obciążonej. Gdy służebność ma jakakolwiek wartość to można skierować roszczenie o jej zniesienie za wynagrodzeniem. Samo wynagrodzenie strony ustalają zgodnie albo ustala je biegły rzeczoznawca. Zniesienie służebności za wynagrodzeniem wymaga spełnienia szeregu przesłanek tj : musi dojść do zmiany stosunków od daty powstania służebności. W tym zakresie porównujemy jaka była sytuacja w dacie ustanowienia służebności oraz w dacie w której kierujemy powództwo. Zmiana ta musi być związana z sytuacja na działach i drodze i nie można argumentować, iż doszło do zmiany z uwagi na przykładowo powstanie konfliktu pomiędzy właścicielami obu nieruchomości. Zmiana ta nie może być także incydentalna tylko powinna być trwała, zmiana ta musi wywoływać skutek w postaci szczególnej uciążliwości służebności gruntowej dla właściciela nieruchomości służebnej. Szczególna uciążliwość jest oceniana indywidualnie w każdej sprawie. Musi mieć ona charakter trwały i obiektywny, służebność nie jest konieczna do prawidłowego korzystania z nieruchomości władnącej. Tu także ocena jest dokonywana indywidualnie w oparciu o materiał zebrany w postępowaniu. Należy pamiętać, iż wskazany w przepisie „brak konieczności” jest czym innym niż „zwiększenie użyteczności”. Może bowiem dochodzić do sytuacji gdy służebność nie jest bezwzględnie konieczna i trzeba dokonać właściwej oceny czy bez służebności nieruchomość władnąca będzie w stanie funkcjonować. Zniesienie służebności bez wynagrodzenia na podstawie wyroku sądowego W sytuacji gdy służebność traci swoje znaczenie gospodarcze w całości, można ją znieść bez wynagrodzenia (art. 295 kodeksu cywilnego). Przy ocenie, czy przesłanka ta zachodzi, niezbędne jest rozważanie motywów orzeczenia ustanawiającego służebność drogi koniecznej. Inaczej oceniana będzie służebność ustanowiona na podstawie umowy a inaczej służebność oparta na wyroku sadowym jeśli mamy do czynienia ze służebnością drogi to zwykle podstawą do jej ustanowienia był brak odpowiedniego dostępu do drogi publicznej. Znaczenie służebności drogi koniecznej określa treść art. 145 § 1 kc, zgodnie z którym droga konieczna zapewniać ma odpowiedni dostęp do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarczych. Oznacza to, że droga konieczna traci wszelkie znaczenie dla nieruchomości władnącej, jeżeli nie jest przydatna dla jej dostępu do drogi publicznej, ani do budynków gospodarskich (zob. wyrok SN z dnia r., III CKN 467/98, OSNC 2000/5/102). Tym samym jeśli właściciel nieruchomości władnącej uzyska pełny dostęp do drogi publicznej przykładowo dokupi działkę do niej przylegająca albo stanie się właścicielem lub współwłaścicielem drogi wewnętrznej która się z nią łączy to jest podstawa do uznania, iż istniejąca służebność straciła swoje znaczenie w całości, jeśli podstawa ustanowienia służebności jest inna to sprawa ta jest oceniana indywidualnie przez sąd w toku postępowania. W takiej sytuacji sąd może ocenić iż pojęcie jakiekolwiek znaczenie ma charakter szeroki i może obejmować także wszelkie cele gospodarcze, nawet gdyby były odmienne od działki nieruchomości niż ta, która została wskazana w umowie) Jak doprowadzić do zniesienia służebności drogi koniecznej? Zarówno w przypadku zniesienia za wynagrodzeniem jak i bez wynagrodzenia należy złożyć pozew do sądu i podstawą prawną jego wytoczenia będą art. 294 kodeksu cywilnego bądź 295 kodeksu cywilnego. Sprawa ta jest rozpatrywana w procesie i trzeba pamiętać, iż w takim przypadku opłata od pozwu wynosi 5% wartości przedmiotu sporu czyli wartości służebności. Sądem właściwym jest sąd położenia nieruchomości. Przepisy pozwalają na sporządzenie pozwu który w pierwszym rzędzie będzie zmierzał do zniesienia służebności drogi koniecznej bez wynagrodzenia, względnie w przypadku nieuwzględnienia będzie zmierzał zniesienia służebności drogi koniecznej za wynagrodzeniem. Adwokat a sprawy związane ze służebnościami drogi koniecznej Sprawy związane ze służebnościami bywają bardzo skomplikowane i wymagają wiedzy zarówno teoretycznej jak i praktycznej. Wiedza ta jest konieczna począwszy od analizy stanu prawnego po reprezentację w toku postępowania. Nasi adwokaci prowadzą sprawy związane ze służebnościami drogi koniecznej zarówno w Krakowie jak i okolicach. Wieloletnie doświadczenie w prowadzeniu tego typu spraw pozwala nam pomagać Państwu na każdym etapie postępowań związanych ze służebnościami drogi koniecznej. Zapraszamy do kontaktu. Postępowanie związane z ustanowieniem służebności drogi koniecznej przeprowadza się z inicjatywy właściciela działki, który nie ma dostępu do drogi publicznej lub do zabudowań gospodarskich. Mowa tu o sytuacji, w której działka nie ma tego dostępu bezpośrednio ani przez inną drogę, która umożliwia swobodny dostęp do nieruchomości nie tylko dla jej właściciela, ale i dla innych osób. Chodzi nie tylko o umożliwienie swobodnego dojścia, dojazdu, ale także przeprowadzenia zwierząt. Co ważne, przepisy o ustanowieniu tej służebności można stosować tylko, gdy działka nie ma w ogóle dostępu do drogi publicznej, a nie w sytuacji, gdy dostęp ten jest według właściciela działki niekorzystny. Każdy taki przypadek sąd rozpoznaje indywidualnie, bo w każdej sprawie potrzeby właścicieli działek są różne. Sąd powinien w taki sposób przeprowadzić drogę konieczną, by była ona jak najmniej uciążliwa dla właścicieli sąsiednich działek. Drogę konieczną ustanawia się za wynagrodzeniem, orzeka o nim sąd z urzędu. Właściciel nieruchomości pozbawiony dostępu do drogi publicznej nie musi zatem w tej kwestii składać dodatkowego wniosku. Ustalane jest ono indywidualnie w każdej sprawie. Przy ustalaniu wynagrodzenia sąd bierze pod uwagę korzyści, jakie osiągnął właściciel, na rzecz którego ustanowiono służebność, podniesienie wartości działki na rynku, czy też koszty, jakie musiał ponieść właściciel sąsiedniej nieruchomości z tytułu ustanowienia służebności. Przepisy nie przewidują wysokości wynagrodzenia, bo to zależy od konkretnej sprawy i wskazanych wyżej czynników, ale przyjmuje się, że nie powinno ono przekraczać wartości nieruchomości, która została obciążona pod służebność. Możliwe jest ustalenie cyklicznego wynagrodzenia, którego wysokość można następnie zmienić. Co ważne, wynagrodzenie za ustanowienie służebności drogi koniecznej należy się właścicielowi działki, który musiał udostępnić część swojej nieruchomości pod służebność nawet w przypadku, gdy nie ponosi żadnej szkody z tego tytułu. Jeżeli zaś ponosi szkodę, to on musi ten fakt udowodnić. Jeżeli działka jest we współwłasności, wówczas do złożenia wniosku o ustanowienie służebności drogi koniecznej konieczna jest zgoda większości współwłaścicieli. Jeżeli takiej zgody nie ma, współwłaściciel lub współwłaściciele mogą wystąpić do sądu o upoważnienie do złożenia wniosku o ustanowienie służebności. Warto wskazać, że sąd nie musi kierować się wnioskiem w sprawie ustanowienia służebności i może sam wybrać najbardziej właściwy sposób. Rozstrzygnięcie sądu często poprzedza opinia biegłego geodety, która pozwala wyznaczyć drogę konieczną w sposób jak najmniej uciążliwy dla nieruchomości, na której ma być wyznaczona. Jeżeli skończy się czas, na jaki służebność została ustanowiona, nie wyklucza to ponownego jej ustanowienia. Jeżeli po ustanowieniu służebności drogi koniecznej zaistnieje ważna potrzeba, można domagać się jej zmiany. Takie żądanie nie zostanie uwzględnione, jeżeli taka zmiana spowodowałaby nadmierne uciążliwości dla właściciela nieruchomości, na której została ustanowiona. Służebność drogi koniecznej może też polegać na poszerzeniu drogi publicznej, która już istnieje. Orzeczenie sądu w kwestii ustanowienia omawianej służebności podlega wpisowi do księgi wieczystej. Możliwe jest jej ustanowienie również w przypadku, gdy chodzi prawo użytkowania wieczystego. CZYTAJ WIĘCEJ O PRAWIE W OTODOM Artykuł zaktualizowany:13 maja 2020 Pisałem już wcześniej na temat wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu. Przedmiotem mojego dzisiejszego artykułu będzie natomiast wynagrodzenie za ustanowienie służebności drogi koniecznej. Jak już zapewne wiesz, jeżeli Twoja nieruchomość nie odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do niej budynków gospodarczych to możesz domagać się od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia służebności drogi koniecznej. Szerzej na ten temat pisałem w TYM artykule. Niestety, nic za darmo. Będziesz musiał zapłacić swoim sąsiadom wynagrodzenie za ustanowienie służebności drogi koniecznej ☹ W jakiej wysokości powinno być wynagrodzenie za ustanowienie służebności drogi koniecznej? Art. 145 kodeksu cywilnego mówi, że służebność drogi koniecznej ustanowiona ma być za wynagrodzeniem. Nie mówi on jednak w jaki sposób ma być określona wysokość tego wynagrodzenia. Pewnych wskazówek w jaki sposób określić należy wysokość wynagrodzenia za ustanowienie drogi koniecznej dostarcza orzecznictwo Sądu Najwyższego. Przyjmuje się w nim, iż wynagrodzenie to powinno być ustalane indywidualnie i być dostosowane do okoliczności istotnych w danej sprawie. Może mieć ono charakter jednorazowy lub okresowy. Wynagrodzenie to powinno uwzględniać korzyść jaką odniesie Twoja nieruchomość w wyniku ustanowienie służebności drogi koniecznej. Z kolie Twojemu sąsiadowi rekompensować będzie ono to, że będziesz przejeżdżał i przechodził przez jego działkę. Wysokość wynagrodzenia za ustanowienie służebności drogi koniecznej określona powinna być w oparciu o kryteria rynkowe. W tym celu sąd powała biegłego rzeczoznawcę majątkowego. Określi on wysokość tego wynagrodzenie biorąc pod uwagę powierzchnię działki zajętej pod służebność, wartość rynkową tego gruntu oraz współczynnik korekcyjny. Współczynnik ten uwzględnia inne okoliczności, mające wpływ na wartość służebności. Okolicznością tą może być np. to czy z drogi koniecznej będziesz korzystał tylko Ty, czy też również właściciel nieruchomości, przez którą przebiegać będzie droga konieczna. Wynagrodzenie za ustanowieni służebności drogi koniecznej powinno uwzględniać poniesioną szkodę Może się tak zdarzyć, że w wyniku ustanowienia służebności drogi koniecznej właściciel nieruchomości obciążonej poniesie szkodę np. będzie musiał usunąć ze swej działki drzewa owocowe czy też osiągać będzie niższe plony z swej nieruchomości. Wówczas wynagrodzenie za ustanowienie służebności drogi koniecznej powinno rekompensować właścicielowi nieruchomości obciążonej poniesioną szkodę. Jednakże to na nim spoczywać obowiązek wykazania przed sądem, że ustanowienie służebności będzie wiązało się ze szkodą dla jego nieruchomości. Koszty urządzenia drogi koniecznej Bardzo często się zdarza, że do wykonywania służebności drogi koniecznej niezbędne jest urządzenie tej drogi. Jeżeli sąd ustanowi tą służebność to, co do zasady obowiązek poniesienia tych kosztów spoczywał będzie na Tobie. Wówczas należne właścicielowi nieruchomości obciążonej wynagrodzenie nie będzie obejmować tych kosztów. Jeżeli natomiast z drogi koniecznej korzystać będzie poza Tobą również właściciel nieruchomości obciążonej to powinien on razem z Tobą ponosić koszty urządzenia tej drogi 😊 ***** Na temat służebność drogi koniecznej przeczytaj również artykuły: Przebieg drogi koniecznej Wniosek o ustanowienie służebności drogi koniecznej Służebność drogi koniecznej W czym mogę Ci pomóc? Kupiłeś/aś działkę bez dostępu do drogi publicznej? A może przez lata korzystałeś z działki sąsiada za jego przyzwoleniem, ale ten nagle odciął dostęp do Twojej nieruchomości? Nie martw się! Przysługuje Ci prawnie udostępnienie drogi z działki sąsiada! Czym jest służebność drogi koniecznej i jak ją ustanowić? Dowiesz się z tego służebności gruntowej słów kilkaZe służebnością gruntową mamy do czynienia wówczas, gdy w celu umożliwienia korzystania z jednej nieruchomości, na drugą nieruchomość nakładany jest obowiązek jej udostępnienia do określonych celów. Najczęstszym typem służebności jest służebność drogi drogi koniecznej to szczególny przypadek służebności konieczna jak i inne rodzaje służebności zostały opisane w Kodeksie cywilnym. Kwestię ustalenia drogi koniecznej reguluje art. 145 z nim właściciel nieruchomości, która nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, może za odpowiednim wynagrodzeniem żądać ustanowienia służebności drogowej, tzw. drogi nadmienić, że Kodeks cywilny zakłada także, aby ustalenie służebności nastąpiło w sposób jak najmniej obciążający właścicieli nieruchomości udostępniających własną służebności drogi koniecznej - podstawowe informacjeSłużebność drogi koniecznej, tak jak służebności gruntowe nakładane są na nieruchomość, a nie na właścicieli. Wobec tego, w przypadku zbycia nieruchomości, służebność pozostaje w niezmienionej postaci. Jeżeli nieruchomość, której dotyczy służebność (władnąca lub obciążona) posiada współwłaścicieli, służebność łączy ich wszystkich, innymi słowy obciąża ona całą drogi koniecznej może być ustanowiona nie tylko na sąsiedniej nieruchomości, to znaczy takiej, która fizycznie graniczy (styka się) z działką, na rzecz której ma zostać ustanowiona. Sąsiednią nieruchomością jest także taka działka, wobec której zachodzi gospodarcza konieczność przeprowadzenia przez nią dojazdu do drogi publicznej lub do budynków możemy starać się o ustanowienie drogi koniecznej?Służebność drogi koniecznej możemy uzyskać w dwóch przypadkach:Gdy posiadana nieruchomość nie ma dostępu do drogi publicznej,Gdy dostęp do drogi publicznej istnieje ale nie jest on jest nieodpowiedni dostęp do drogi publicznej? Korzystanie z takiego dostępu może być uciążliwe na przykład ze względu na zły stan techniczny drogi, lub dostęp ten występuje na zakręcie bardzo ruchliwej ulicy, a użytkowanie takiego wjazdu nie jest wskazane ze względów bezpieczeństwa. Odpowiedni dostęp do drogi oznacza także możliwość przejazdu pojazdów mechanicznych, jeżeli jest ku temu służebności drogi koniecznej jest odpłatne. Wynagrodzenie otrzymuje właściciel nieruchomości obciążonej. Wysokość takiego wynagrodzenia ustala się przez sąd na podstawie opinii ustanowić drogę konieczną?Drogę konieczną można ustanowić poprzez:Umowę właścicieli;Orzeczenie sądu;Wskutek zasiedzenia;Na mocy decyzji administracyjnej. Podpisanie umowy służebności z sąsiadem jest najlepszym sposobem uzyskania drogi konieczneDroga konieczna nie musi być więc ustalana wyłącznie za pośrednictwem sądu. Jeżeli obie strony są zgodne wobec kwestii służebności, mogą one podpisać umowę jednak nie dochodzi do porozumienia pomiędzy sąsiadami, dlatego tez sprawy te często są rozpatrywane przez drogi koniecznej - jak złożyć wniosek?Wniosek o ustanowienie służebności drogi koniecznej należy złożyć o sądu rejonowego odpowiadającego lokalizacji nieruchomości, która zostanie obciążona służebnością. Wraz z wnioskiem składa się potwierdzenie uiszczenia opłaty sądowej w wysokości 200 wniosku o ustanowienie drogi koniecznejKraków, dnia r.(miejscowość, data)Sąd Rejonowy dla Krakowa-Podgórza w KrakowiePrzy Rondzie 7, 31 - 547 Kraków(dane Urzędu)Wnioskodawca : imię i nazwisko wnioskodawcyzam. w XXX, ul. XXXUczestnik: imię i nazwisko uczestnikazam. w XXX, ul. XXXWniosek o ustanowienie służebności drogi koniecznejW imieniu własnym wnoszę o:ustanowienie na nieruchomości stanowiącej własność imię i nazwisko uczestnika położonej w XXX przy ul. XXX, oznaczonej jako działka nr XXX objętej księgę wieczystą Kw. nr XXX, na rzecz każdoczesnego właściciela nieruchomości, położonej w XXX przy ul XXX oznaczonej jako działka nr XXX objętej księgą wieczystą Kw. nr XXX, będącą własnością Wnioskodawcy, służebności drogi koniecznej – według oznaczeń, które znajdą się na mapie sporządzonej przez powołanego przez Sąd Rejonowy biegłego geodetę,zasądzenie od Wnioskodawcy na rzecz Uczestnika jednorazowej kwoty XXX zł (słownie: XXX złotych) tytułem wynagrodzenia za ustanowienie wyżej opisanej służebności,zasądzenie od Uczestnika na rzecz Wnioskodawcy kosztów postępowania według norm opisać sytuację w jakiej znajduje się wnioskodawca, np. kiedy nabył nieruchomość, w jaki sposób dotychczas korzystał z nieruchomości, którędy powinna przebiegać droga konieczna i inne ważne z punktu widzenia ustalenia służebności o ustalenie na rzecz uczestnika postępowania stosownego wynagrodzenia w wysokości XXX zł. Kwota ta jest adekwatna do poniesionej szkody i utrudnień w korzystaniu z nieruchomości przez uczestnika oraz zabezpiecza interesy obu powyższe na uwadze art. 145 Kodeksu cywilnego wnoszę jak na wstępie..................XXX...............(podpis WnioskodawcyJak przebiega udzielenie służebności drogi koniecznej w sądzie? Udzielenie służebności drogi koniecznej w sądzie odbywa się w trybie nieprocesowymOdbywa się to w postępowaniu nieprocesowym, przy udziale wnioskodawcy oraz właścicieli pozostałych nieruchomości, które mogą zostać obciążone służebnością. Zdarza się też tak, że droga konieczna może być poprowadzona na kilka sposobów, obciążając różne działki. Wówczas, sąd analizując dany przypadek wybiera najodpowiedniejszy pamiętać jednak o jeszcze jednej rzeczy, zgodnie z Kodeksem cywilnym, przeprowadzenie drogi koniecznej powinno uwzględniać interes społeczno-gospodarczy. Tym samym, możemy spotkać się z sytuacją odmowy ustanowieniu nasz wniosek godzi w interes społeczno-gospodarczy?Co prawda pojęcie interesu społeczno-gospodarczego nie zostało zdefiniowane w Kodeksie cywilnym, ale uznaje się że chodzi o analizę kwestii społecznych, gospodarczych czy ekonomicznych osób, których służebność ma dotyczyć. Celem ustanowienia służebności jest pogodzenie interesów dwóch stron – właściciela nieruchomości, która nie ma odpowiedniego dostępu do drogi oraz właściciela, który taki dostęp miałby udostępnić, poprzez część swojej nieruchomości. Jeśli tych interesów nie da się pogodzić, może dojść do odmowy wyznaczenia służebności takich sytuacji może być wiele i są one rozpatrywane indywidualnie dla każdej sprawy. Wśród przykładowych przypadków kwalifikujących się do odmowy udzielania służebności, można wymienić sytuację, w których właściciel nieruchomości obciążonej mógłby być w przyszłości nad wyraz narażony na straty majątkowe lub jeśli właściciel ze swojej winy lub lekkomyślności, pozbawił się dostępu do drogi. Podobną odmowę można uzyskać także w przypadku ryzyka wystąpienia w przyszłości konfliktów kosztuje wyznaczenie drogi koniecznej?Ustanowienie drogi koniecznej odbywa się za wynagrodzeniem. Właściciel nieruchomości władnącej w ten sposób rekompensuje sąsiadowi fakt konieczności udostępnienia części działki. Orzeczenie o wysokości wynagrodzenia wydaje sąd. W ustalaniu wartości bierze się pod uwagę korzyści, jakie osiągnął właściciel nieruchomości władnącej, na przykład wzrost wartości nieruchomości, spadek wartości nieruchomości obciążonej, lub tez koszty, które poniósł jej właściciel jej. Przyjmuje się, że wynagrodzenie nie powinno być wyższe niż wartość nieruchomości wynagrodzenie wypłacane jest nawet wtedy, gdy właściciel działki obciążonej służebnością, nie poniósł żadnej szkody z tytułu ustalenia nieruchomości obciążonej może zrzec się prawa do otrzymania inne koszty należy ponieść przy ustaleniu drogi koniecznej?Wydatki związane z ustaleniem drogi koniecznej nie kończą się na wypłacie należnego wynagrodzenia dla sąsiada, którego działka zostanie objęta służebnością. Należy pamiętać o tym, że to wnioskujący o ustalenie drogi koniecznej ponosi pozostały koszty. Wśród nich można wymienić:opłatę sądową za wniosek o ustanowienie drogi koniecznej -200 zł;opłatę za wpis służebności do księgo wieczystej – 200 zł;opłata biegłych rzeczoznawców czy geodety;koszty sądowe;podatek od czynności cywilnoprawnych – 1% wynagrodzenia za nie ma potrzeby ustalania drogi koniecznej?Jeżeli z nieruchomością sąsiaduje działka oznaczona jako droga pod zarządem gminy, powszechnie dostępna, ale niezaliczająca się do dróg publicznych zgodnie z definicją z ustawy o drogach publicznych, która doprowadza do drogi publicznej, wówczas zakłada się że nieruchomość ta ma odpowiedni dostęp do drogi sprawdzić swoją działkę!Czy Twoja działka kryje wstrząsające niespodzianki? Nie ryzykuj! W Geoportalu OnGeo każdy może zdiagnozować dowolną działkę w Polsce. Zobacz jakie to proste. Formularze - księgi wieczyste Formularze - postępowanie cywilne Pozew o zachowek Spadkobiercy ustawowi (oprócz rodzeństwa spadkodawcy) pozbawieni spadku zarówno z powodu niewskazania ich w testamencie jak i rozdysponowania majątku przez spadkodawcę w drodze darowizn mają do spadkodawcy testamentowego (lub obdarowanego)roszczenie o zachowek. To przysługuje im w wysokości 1/2 (lub jeśli są małoletni lub niezdolni do prace 3/4) ich udziału spadkowego, pomniejszonej o to wszystko co otrzymali od spadkodawcy w drodze darowizny, zapisów lub poleceń. Pozew o zapłatę w postępowaniu nakazowym i gospodarczym Dysponując mocnym dowodem przeciwko dłużnikowi ( dokumentem urzędowym, zaakceptowanym przez dłużnika rachunkiem, wezwaniem dłużnika do zapłaty i pisemnym oświadczeniem dłużnika o uznaniu długu, czy wekslem) możemy wnieść o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym. Wydany nakaz stanowi podstawę do zabezpieczenia roszczenia – podlega również zmniejszonej opłacie (1/4 wpisu). Pozwany składając do niego zarzuty musi wnieść brakującą część wpisu. Pozew o eksmisję Właścicielowi lokalu (lub prawa spółdzielczego) przysługuje powództwo o opróżnienie lokalu – jeśli zajmująca go osoba czyni to bezprawnie. Należy jednak pamiętać o tym, że zajmującemu lokal bardzo często należy zapewnić lokal zastępczy. Pozew o stwierdzenie istnienia stosunku najmu W przypadku konfliktu pomiędzy wynajmującym a najemcą co do istnienia stosunku najmu - każda ze stron może wystąpić z powództwem o jego ustalenie. Wyrok zapadły w sprawie określa to, czy umowa najmu wiąże strony i na jakich warunkach. Wyrok o ustalenie zastępuje oświadczenia woli stron. Pozew o ustanowienie odrębnej własności lokalu. Właściciele praw spółdzielczych, którzy spełniają warunki do ich wykupienia „za złotówkę” (a własność gruntu na którym stoi budynek jest uregulowana) mają roszczenie do spółdzielni mieszkaniowej o ustanowienie odrębnej własność lokalu. Jeśli sąd uzna powództwo – wyrok wydany w sprawie stanowi podstawę do założenia księgi wieczystej dla odrębnego lokalu. Powództwo jest wolne od wpisu. Pozew o wydanie rzeczy Skarga o wydanie rzeczy ma swoje korzenie jeszcze w prawie rzymskim (rei vindicatio) – stąd powództwo nazywane jest windykacyjnym. Roszczenie o wydanie rzeczy przysługuje właścicielowi rzeczy jeśli znajduje się ona w posiadaniu osoby nieuprawnionej (w przypadku zaboru, czy np. wygaśnięcia umowy). Pozew o odszkodowanie Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia (art. 415 kodeksu cywilnego). Ta norma oznacza, że osoba poszkodowana ma roszczenie o naprawienie (usunięcie skutków)szkody- zazwyczaj w formie rekompensaty pieniężnej. Jeśli poza szkodą, wyrządzono mu również krzywdę (cierpienie psychiczne) – ma również prawo do zadośćuczynienia. Pozew o zapłatę czynszu najmu Najemca lokalu jest obowiązany płacić wynajmującego czynsz. Jeśli tego nie robi lub spóźnia się z zapłatą wynajmującemu przysługuje roszczenie o zapłatę czynszu. Tego typu powództwo (dotyczące najmu lokalu mieszkalnego) zawsze jest rozpoznawane w postępowaniu uproszczonym – stąd pozew musi być wniesiony na urzędowym formularzu (podobnie jak odpowiedź lub zarzuty i sprzeciw od nakazu zapłaty. Wpis wynosi przy wartości przedmiotu sporu: do złotych - 30 złotych; ponad złotych do złotych - 100 złotych; ponad złotych do złotych - 250 złotych; ponad złotych - 300 złotych. Pozew o zapłatę w postępowaniu uproszczonym i gospodarczym(formularz) W sprawach o zapłatę, jeśli wartość przedmiotu sporu nie przekracza 10 000 zł (w wierzytelnościach z tytułu najmu lokalu zawsze), mamy do czynienia z postępowaniem uproszczonym. Wniesienie pozwu (i odpowiedzi na pozew, lub sprzeciwu/ zarzutów od nakazu zapłaty) musi nastąpić na urzędowym formularzu, inaczej ukształtowana jest również wysokość wpisów („widełki opłat”). Wpis wynosi przy wartości przedmiotu sporu: do złotych - 30 złotych; ponad złotych do złotych - 100 złotych; ponad złotych do złotych - 250 złotych; ponad złotych - 300 złotych. Postępowanie uproszczone może być rozpoznawane łącznie z przepisami o postępowaniu gospodarczym. Pozew o ustalenie nieistnienia stosunku dzierżawy Tak jak można ustalić istnienie stosunku prawnego łączącego strony – tak przed sądem można domagać się stwierdzenia, że stosunek ten nie istnieje (wygasł lub nigdy nie został zawiązany). Orzeczenie sądu potwierdza nieistnienie stosunku prawnego i zastępuje w tym zakresie niezbędne oświadczenia woli stron. Pozew o wydanie lokalu Właścicielowi lokalu (lub prawa spółdzielczego) przysługuje powództwo o opróżnienie lokalu – jeśli zajmująca go osoba czyni to bezprawnie. Należy jednak pamiętać o tym, że zajmującemu lokal bardzo często należy zapewnić lokal zastępczy. Pozew o obniżenie alimentów Zobowiązany do wypłacania alimentów może, jeśli sytuacja uprawnionego jest zdecydowanie lepsza niż w momencie ich zasądzania, domagać się obniżenia wysokości świadczeń. W postępowaniu musi uzasadnić, że zmniejszone alimenty wystarczą na zapewnienie uprawnionemu niezbędnych środków do życia. Powództwo rozpatrywane jest przez sąd rodzinny. Pozew o podwyższenie alimentów Osoba, na rzecz której zasądzono świadczenia alimentacyjne, może domagać się ich podwyższenia –jeśli jej sytuacja życiowa zmieniła się tak, że dotychczasowa wysokość świadczeń od zobowiązanego jest niewystarczająca. W pozwie (i w dalszym toku postępowania) należy wykazać zmianę jaka zaszła i jej skutki uzasadniające podwyższenie alimentów. Pozew o uchylenie alimentów Jeśli sytuacja osoby uprawnionej do świadczeń alimentacyjnych zmieniła się na tyle, że już ich zupełnie nie potrzebuje (np. podjęła wysokopłatną pracę) – zobowiązany do ich wypłacenia może domagać się przed sądem uchylenia obowiązku ich wypłacania. Pozew o alimenty Jeśli osoba zobowiązana do świadczeń alimentacyjnych (np. rodzice, dzieci, rodzeństwo) nie wywiązuje się z obowiązku – może zostać pozwana o wypłacanie alimentów- czyli cyklicznych świadczeń pieniężnych określonej wartości. Powództwo z tytułu roszczeń alimentacyjnych jest zwolnione z wpisu, sam pozew składa się w sądzie rodzinnym. Pozew o zniesienie wspólności ustawowej Z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej. Rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu. Pozew o separację Jeśli pomiędzy małżonkami nastąpił zupełny (ale niekoniecznie trwały) rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd orzekł separację. Jeśli małżonkowie nie mają małoletnich dzieci sąd może orzec separację na ich wspólne wniosek (bez przeprowadzania postępowania). W trakcie separacji pomiędzy małżonkami powstaje rozdzielność majątkowa. W każdej chwili na zgodny wniosek małżonków separacja może być zniesiona. Pozew o rozwiązanie przysposobienia Z ważnych powodów zarówno przysposobiony, jak i przysposabiający mogą żądać rozwiązania stosunku przysposobienia przez sąd. Rozwiązanie stosunku przysposobienia nie jest dopuszczalne, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro małoletniego dziecka. Orzekając rozwiązanie stosunku przysposobienia sąd może, stosownie do okoliczności, utrzymać w mocy wynikające z niego obowiązki alimentacyjne Nie jest dopuszczalne rozwiązanie przysposobienia, na które rodzice przysposobionego wyrazili przed sądem opiekuńczym zgodę bez wskazania osoby przysposabiającego (zgoda blankietowa). Pozew o rozwód Jeśli między małżonkami doszło do trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego (a więc zerwania więzi ekonomicznej, emocjonalnej i fizycznej) – każde z nich może złożyć pozew o rozwód. Polskie prawo nie przewiduje możliwości złożenia wspólnego wniosku. Sąd może orzec rozwód jeśli nastąpiły powyższe przesłanki i nie ucierpi dobro ich wspólnych małoletnich dzieci. Pozew o zaprzeczenie ojcostwa Mąż matki dziecka będący (zawsze) domniemanym ojcem dziecka, może (jeśli ma uzasadnione wątpliwości) dochodzić przed sądem ustalenia, że nie jest ojcem biologicznym - tym samym zaprzeczając pokrewieństwa z dzieckiem. Co do zasady z powództwem może wystąpić w ciągu 6 miesięcy od dnia urodzenia się dziecka. Powództwo składa przeciwko matce i dziecku. To samo roszczenie przysługuje również matce dziecka. Pozew o ustalenie ojcostwa Biologiczny ojciec dziecka, który nie jest mężem matki – jeśli nie uzna dziecko jako swojego, może się spodziewać powództwa o ustalenie ojcostwa. Tam matka (lub dziecko) mogą za pomocą domniemań prawnych i dowodów (obecnie najczęściej w postaci badania materiału genetycznego) starają się udowodnić faktyczne ojcostwo pozwanego. Orzeczenie ma takie same skutki jak uznanie dziecka, jest zwolnione z wpisu sądowego. Skarga na wznowienie postępowania Wznowienie postępowania jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia. Można je wnieść jedynie od prawomocnych wyroków. Pamiętać jednak należy o zachowaniu odpowiedniego terminu. Wniosek o zniesienie współwłasności lokalu We wniosku o zniesienie współwłasności należy dokładnie określić rzecz mającą ulec podziałowi oraz przedstawić dowody prawa własności. W sprawach z zakresu prawa rzeczowego właściwy jest sąd położenia rzeczy. Wniosek o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko wspólnikom spółki jawnej Tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko spółce jawnej, spółce partnerskiej, spółce komandytowej lub spółce komandytowo-akcyjnej sąd nadaje klauzulę wykonalności przeciwko wspólnikowi ponoszącemu odpowiedzialność bez ograniczenia całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, jak również wtedy, gdy jest oczywiste, że egzekucja ta będzie bezskuteczna Wniosek o nadanie klauzuli wykonalności Wniosek o nadanie klauzuli wykonalności wnosi się do sądu w którym znajdują się akta sprawy. Wniosek taki wnosi się po zakończeniu sprawy cywilnej. Wniosek o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika Wniosek o nadanie klauzuli wykonalności wnosi się do sądu w którym znajdują się akta sprawy. Wniosek taki wnosi się po zakończeniu sprawy cywilnej. Wniosek o uznanie za zmarłego W sprawach o uznanie za zmarłego właściwy jest sąd ostatniego miejsca zamieszkania zaginionego Do zgłoszenia wniosku o uznanie za zmarłego uprawniony jest każdy zainteresowany. Wniosek o zniesienie współwłasności We wniosku o zniesienie współwłasności należy dokładnie określić rzecz mającą ulec podziałowi oraz przedstawić dowody prawa własności. W sprawach z zakresu prawa rzeczowego właściwy jest sąd położenia rzeczy. Wniosek o zasiedzenie Do zgłoszenia wniosku o stwierdzenie zasiedzenia własności uprawniony jest każdy zainteresowany. W sprawach z zakresu prawa rzeczowego właściwy jest sąd położenia rzeczy. Wniosek o zwolnienie z kosztów sądowych Wniosek o zwolnienie z kosztów składa strona, której nie stać na ponoszenie kosztów. Osoba fizyczna oprócz wniosku musi złożyć do sądu urzędowy formularz w którym opisze swoją sytuację rodzinną, osobistą i majątkową. Wniosek o ustanowienie drogi koniecznej Wniosek o ustanowienie drogi koniecznej służy wyegzekwowaniu przejazdu przez działkę sąsiednią. Należy go złożyć, w sytuacji gdy działka nie ma połączenia z drogą, a właściciel sąsiedniej nieruchomości nie wyraża zgody na przejazd. Do wniosku należy dołączyć projekt wytyczenia drogi przez działkę sąsiadującą sporządzony przez geodetę. Wniosek o ubezwłasnowolnienie Sprawy o ubezwłasnowolnienie należą do właściwości sądów okręgowych, które rozpoznają je w składzie trzech sędziów zawodowych. Wniosek o wszczęcie egzekucji Wszczęcie postępowania egzekucyjnego następuje poprzez złożenie wniosku egzekucyjnego do komornika sądowego. Wniosek egzekucyjny musi spełniać warunki stawiane pismu procesowemu, tak więc musi zawierać wskazanie komornika do którego jest kierowany, oznaczenie wierzyciela z imienia i nazwiska (lub nazwę przedsiębiorstwa) i jego adres. Wniosek o przywrócenie władzy rodzicielskiej W razie ustania przyczyny, która była podstawą pozbawienia władzy rodzicielskiej, sąd opiekuńczy może władzę rodzicielską przywrócić. Niestety nic nie znaleziono Spróbuj inne zapytanie

wniosek o ustanowienie drogi koniecznej